تاثیر استرس بر سلامتی

شما در ترافیک نشسته اید و جلسه کاریتان دیر شده است.به تماشای دقایق می نشینید.در این لحظه هیپوتالاموس به عنوان مرکز کنترل بدن پیامی به بدن ارسال می کند که هورمون های استرس را آزاد کنید!این هورمون ها،هورمون هایی هستند که واکنش”جنگ یا گریز” را تحریک می کنند.در این لحظات قلب سریعتر می تپد.عضلات بیش از قبل آماده هستند تا خود را برای وضعیت جدید آماده کنند.

بله !این اتفاق برای همه افراد پیش آمده است اما اگر به مدت طولانی استرس وجود. داشته باشد چه تاثیری بر سلامتی خواهد داشت؟

در ابتدا یک تعریف از استرس داشته باشیم:استرس یک واکنش جسمی و روحی به تجربیات زندگی است.هر کاری از مسئولیت های روزمره مانند کار،خانواده،اتفاقات جدید،جنگ،مرگ عزیز از دست رفته می توانند استرس ایجاد کنند.

نشانه های استرس

• اضطراب
• تحریک پذیری
• افسردگی
• سردرد
• مشکلات پوستی
• معده درد
• کاهش تمرکز
• کاهش انرژی
• پر خوری عصبی و یا غذا نخوردن

تاثیرات منفی استرس بر قسمت های مختلف بدن

• سیستم عصبی مرکزی

سیستم عصبی مرکزی مسئول پاسخ جنگ یا گریز است.هیپوتالاموس دستور آزاد شدن هورمون های استرس(آدرنالین و کورتیزول) از غدد کلیوی را می دهد.این هورمون ها ضربان قلب  را به منظور خون رسانی بیشتر و سریعتر به مناطق اضطراری مانند عضلات و قلب و سایر اندام های مهم افزایش می دهند.زمانی که عامل ترس و استرس از بین رفت هیپوتالاموس به تمامی سیستم ها دستور حالت عادی را می دهد.اگر سیستم عصبی نتواند به حالت طبیعی باز گردد یا عامل استرس زا از بین نرود،پاسخ ادامه خواهد داشت.

• دستگاه تنفسی و قلبی -عروقی

هورمون های استرس بر سیستم تنفس و قلب و عروق تاثیر دارند.در حین پاسخ به استرس،بدن برای رساندن سریع خون غنی از اکسیژن در تلاش است و فرد برای دریافت اکسیژن بیشتر مجبور به نفس کشیدن سریعتر است.اگر شخص مشکلات تنفسی مانند آسم یا آمفیزم داشته باشد،استرس می تواند تنفس را سخت تر کند.تحت استرس،قلب سریعتر خون را پمپ می کند.هورمون های استرس باعث انقباض عروق شده تا اکسیژن بیشتری به سمت عضلات منحرف شود و از این طریق قدرت اقدام و عملکرد عضلات افزایش یابد.در نتیجه استرس مکرر و مزمن باعث می شود قلب طولانی تر کار کند و با بالارفتن فشار خون خطر سکته های قلبی و مغزی افزایش یابد.

• دستگاه گوارش

تحت تاثیر استرس،کبد گلوکز(قندخون) اضافی تولید می کند تا انرژی بیشتری فراهم کند.در طولانی مدت بدن نمیتواند قند خون اضافی را نگه دارد و ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش می دهد.رها سازی سریع هورمون ها،تنفس سریع و افزایش ضربان قلب می تواند دستگاه گوارش را مختل کنند.افزایش اسید معده،سوزش معده و رفلاکس معده می توانند از اثرات استرس مزمن باشند.ممکن است استرس سبب یبوست یا اسهال شود.گاهی ممکن است استرس موجب تهوع و استفراغ و یا معده درد شدید شود.

یک ارتباط میان چاقی و استرس وجود دارد.تحقیقات نشان داده اند که استرس هورمونی به نام “کورتیزول”را بدن افزایش می‌دهد.این هورمون منجر به پرخوری شده و باعث ذخیره سازی چربی اضافه می گردد.

• سیستم عضلانی

عضلات در هنگام استرس دچار تنش و آسیب می شوند.در حالت عادی،عضلات کمی استراحت و کمی فعالیت دارند اما در هنگام استرس عضلات امکان استراحت کافی ندارند.در این حالت دردهایی نظیر سردرد،درد میگرن،درد در ناحیه پشت و شانه درد ایجاد می شوند.

• سیستم تناسلی و جنسی

تعجب آور نیست اگر که بگوئیم در صورت داشتن استرس تمایل جنسی کاهش یافته و یا حتی از بین می رود.اگرچه استرس کوتاه مدت باعث آزاد شدن بیشتر هورمون تستوسترون می شود ولی این اثر خیلی طولانی نیست و در طولانی مدت استرس باعث کاهش این هورمون می شود.استرس مزمن ممکن است باعث افزایش خطر ابتلا به عفونت در اندام تولید مثل مردان مانند پروستات و بیضه شود.

• سیستم ایمنی

استرس سیستم ایمنی بدن را تحریک می کند.این تحریک می تواند در جلوگیری از عفونت و بهبود زخم ها کمک کند.اما در طول زمان هورمون های استرس سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و پاسخ بدن در برابر عوامل خارجی کاهش می یابد.افراد تحت تاثیر استرس مزمن به دلیل کاهش سطح ایمنی،بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های ویروسی مانند آنفلوانزا و سرما خوردگی هستند.استرس می تواند مدت زمان لازم برای بهبودی را افزایش دهد.

هر چند استرس برای شرایط فوری و کوتاه مدت مفید است اما اگر سلامتی جسم و روحمان برای خودمان اهمیت دارد لطفا و حتما از استرس زیاد پرهیز کنید.

گرد آوری و ترجمه:عاطفه صادقی

منابع

1. Medically reviewed by Timothy J. Legg, PhD, PsyD, CRNP, ACRN, CPH on June 5, 2017 — Written by Ann Pietrangelo and Stephanie Watson
2. Vaccarino, V., Shah, A.J., Rooks, C., Ibeanu, I., Nye, J.A., Pimple, P., et al. (2014). Sex differences in mental stress-induced myocardial ischemia in young survivors of an acute myocardial infarction. Psychosomatic Medicine; ۷۶(۳): ۱۷۱–۱۸۰
3. Grundmann, O., Yoon, S.L. (2010). Irritable bowel syndrome: epidemiology, diagnosis and treatment: an update for health-care practitioners. Journal of Gastroenterology and Hepatology; 25(4): 691–۶۹۹.
4. Michopoulos, V. (2016). Stress-induced alterations in estradiol sensitivity increase risk for obesity in women(link is external). Physiology & Behavior; ۱۶۶: ۵۶–۶۴
5. Hamilton, L.D, Meston, C.M. (2013). Chronic Stress and Sexual Function in Women(link is external). Journal of Sexual Medicine; ۱۰(۱۰): ۲۴۴۳–۲۴۵۴